Czy atmosfera jest rzeczywiście cudowna?

O tym mogli się przekonać  goście, którzy uczestniczyli w kolejnym spotkaniu z cyklu „Z Nestorem do Gwiazd”. 10 października 2019 r. niestrudzony pasjonat astronomii Wiesław Krajewski, prezes Lubelskiego Oddziału Polskiego Towarzystwa Miłośników Astronomii, opowiedział tym razem o atmosferze ziemskiej. Obecność atmosfery i jej skład mają istotny wpływ na życie na Ziemi. Atmosfera chroni organizmy żywe Ziemi przed częścią wysokoenergetycznego promieniowania elektromagnetycznego i cząstkami promieniowania kosmicznego. Atmosfera ziemska to powłoka gazowa otaczająca Ziemię będąca najbardziej zewnętrzną częścią powłoki ziemskiej. Za dolną granicę atmosfery uważa się poziom morza oraz zwierciadło wód gruntowych na lądach. Górna granica jest trudna do określenia. Umownie przyjmuje się wysokość 2000 km jako granicę meteorologiczną atmosfery. Atmosfera ma budowę warstwową. Podział na warstwy związany jest głównie ze zmianami temperatury powietrza wraz ze wzrostem wysokości. Najniższą warstwą jest Troposfera, w której skupia się 80% masy powietrza oraz prawie cała para wodna. W warstwie tej zachodzą procesy, które kształtują pogodę i klimat na powierzchni Ziemi, następną warstwą jest Stratosfera, Mezosfera, Termosfera, Egzosfera, Jonosfera i najwyżej położona Przestrzeń kosmiczna. Azot, tlen i argon to składniki atmosfery ziemskiej, które zajmują 99,96 % w jednostce objętości powietrza, inne składniki to: dwutlenek węgla, para wodna, neon, hel, kryptom, wodór, ozon.  Dowiedzieliśmy się, że kolor nieba i znajdujących na nim chmur zależy od kilku zjawisk optycznych. Atmosfera ma różną gęstość i temperaturę, w związku z tym światło załamuje się i przybiera różne barwy. Obłoki srebrzyste to popularne chmury mezosferyczne. Są rzadko obserwowane, ponieważ można je dostrzec niekiedy tylko o zmierzchu, kiedy Słońce jest 6-16 stopni nad horyzontem. Ulokowane w mezosferze, czyli  około 80-90 km nad Ziemią, są najwyższymi chmurami obserwowanymi z powierzchni naszej planety. Przełom lipca i sierpnia to doskonałe miesiące na obserwacje obłoków srebrzystych. Ponieważ kąt zachodu Słońca i dość długie przebywanie Słońca w odpowiedniej wysokości pod horyzontem zwiększa szanse na ich pojawienie się. Obłoki perłowe z kolei to polarne chmury stratosferyczne, występujące w dolnej stratosferze, czyli od 15 do 25 km. Stratosfera jest bardzo sucha w porównaniu  z troposferą i chmury tworzą się tam rzadko. Można je zobaczyć w Skandynawii, na Alasce, na północy Kanady i rosyjskiej Syberii, ale najwięcej ponad Antarktydą , gdzie dziura ozonowa jest największa. Iryzacja to zjawisko optyczne polegające na powstawaniu tęczowych barw w  wyniku interferencji światła białego odbitego od przezroczystych lub półprzezroczystych ciał składających się z wielu warstw substancji o różnych właściwościach optycznych. Występuje między innymi na powierzchni minerałów, macicy perłowej, plamach cieczy, bańkach mydlanych, a czasem w atmosferze – na chmurach. Nazwa pochodzi z mitologii greckiej od imienia bogini Iris – posłanki bogów, będącej personifikacją  tęczy. Przy obserwacji nieba możemy zauważyć jego zmieniające się kolory poprzez takie zjawiska jak: zielony promień zachodzącego słońca, promienie świetlne, tęczę, słupy świetlne, deszcz, śnieg, mgłę, szron, szadź, trąby powietrzne, rosę, mróz, błyskawice, całkowite zaćmienie Księżyca, meteory, Zorzę polarną. Dowiedzieliśmy się też o różnorodnych zjawiskach związanych z atmosferą: dyfrakcji, efekcie halo, łukach stycznych, słońcach pobocznych,  podsłońcu, słupach świetlnych, wieńcu, widmie Brockenu,  cieniu Ziemi, , tęczy księżycowej, świetle zodiakalnym, trąbach powietrznych, burzy piaskowej, smogu, mirażu, czy fatamorganie. Dzięki atmosferze możemy latać samolotami, balonami,  możemy uprawiać sporty, puszczać latawce, mogą latać ptaki. Na koniec mogliśmy obserwować niebo przez teleskop. Zainteresowanych zapraszamy już  na następne spotkanie.